Kata và cơ bản

Dịch từ sách 響きと結び－私の求める合気道 (Rung động và kết nối – Cái Aikido mà tôi theo đuổi) của Endo Seishiro Shihan.

Chương 2: Suy nghĩ về keiko

Kata (form, hình) và cơ bản

Chúng ta, bắt đầu tập Aikido bằng việc bắt chước, tập lại các kata. Chúng ta được dạy nhiều kata khác nhau, những cái được coi là cơ bản. Vì trung thành với ý niệm “cơ bản là quan trọng” nên bao nhiêu năm chúng ta vẫn luyện tập không ngừng nghỉ những cái đó.

Tôi cũng thừa nhân rằng cơ bản là quan trọng, nhưng khi nhìn chuyển động của những người có vẻ như đang lấy cơ bản là quan trọng kia, đôi khi tôi nghĩ hình như họ không ý thức được tại sao cơ bản là quan trọng và luyện tập cách nào để tôn trọng cái cơ bản ấy. Qua nhiều năm, như tôi quan sát thấy, có vẻ như có sơ hở trong cách luyện tập của họ. Những người này càng tập luyện thì càng thấy cứng nhắc, càng thấy trống rỗng và thiếu sót trong cử động của họ. Các bài tập kata, từ xưa nay, là phương pháp để giúp hiểu hơn về Aikido, lẽ ra càng luyện tập thì càng phải trở nên dẻo dai, nhu nhuyễn, tự do, sáng tạo thì mới đúng.

Nhìn cách những người càng luyện tập càng cứng nhắc, gò bó thì thấy rằng, họ từ đầu đã phân định rõ ràng uke-tori và cách thức công thủ, ngay từ giai đoạn nhớ kata thôi đã coi trọng việc ném thật mạnh, hay được dạy “để đòn đánh công hiệu thì phải làm thế này…”. Việc luyện tập phải lấy việc lặp đi lặp lại những thói quen đúng,để nó ngấm dần vào thân mình, vậy mà chỉ quá say mê vào việc đánh ngã đối phương, thì sẽ bị ngấm vào người những cách dùng lực, những thói quen xấu mất.

Đáng tiếc rằng trong số nhiều người chỉ đạo Aikido vẫn có nhiều người chỉ chú trọng ném thật mạnh, khóa thật mạnh mà thôi. Thế nhưng, việc bây giờ có thể hay không thể không quan trọng bằng việc ta làm có đúng hay không. Việc tập đúng luôn phải là ưu tiên số một.